Videoles 4

Videoles 4: Ik sta pas twee dagen voor de klas en het gaat helemaal mis!

Via LinkedIn zocht een beginnende collega contact. Hij stond twee dagen voor de klas en het liep helemaal uit de hand. Of hij mij een aantal vragen mocht stellen. Die vragen, met de bijbehorende antwoorden kunnen uiterst instructief zijn voor elke beginnende leerkracht die net de bekende beginnersfouten heeft gemaakt en wil weten, wat hij/zij daar nog aan kan doen. Als stagiair en leraar die binnenkort gaat beginnen is het mogelijk nog instructiever. Je kunt nu de bekende beginnersfouten vermijden. Temeer omdat deze collega met de steun die hij heeft gekregen, zijn klassen weer onder controle heeft gekregen.

In de videoles helemaal onderaan deze pagina zitten stukken tekst over deze casus. Dat deel duurt ongeveer 4,5 minuten. Die tekst kun je ook hieronder lezen. Na deze casus, dus na ongeveer 4,5 minuten worden nog een aantal praktijkvoorbeelden gegeven. Bovendien ga ik nog wat dieper in op het fenomeen straf en wat straffen nutteloos of juist effectief maakt.

Je kunt eerst de tekst hieronder lezen. Wil je de videoles schermvullend, maar met reclame, starten, druk dan op de knop.

www.youtube.com/watch?v=-99pHhiI4jw&t=139s

22 jan. Pieter Gerritsen (om privacy redenen zijn de naam, de woonplaats en het vak veranderd) heeft het volgende bericht verzonden om 16:15

Hoi Rob,

Ik heb een vraag. Ik ben Pieter, net 24 en werk sinds afgelopen week als docent Frans op een vmbo school. Hoewel de eerste twee lessen met alle klassen goed verliepen, viel dit vandaag tegen. Wat orde houden betreft loop ik echt tegen een paar dingen aan; in alle klassen gaat het om hetzelfde 'probleem'. Ik heb voordat ik de tweede lessen moest geven van een vriendin de link naar uw ordevideo's gekregen en die hebben me echt geholpen, maar vandaag heb ik een paar dingen meegemaakt, die helaas niet in de video besproken werden. Ik wil graag leren hoe ik mezelf kan verbeteren en vroeg me af of ik u misschien een paar vragen mag stellen.

Ik weet natuurlijk niet, hoeveel van dit soort berichten u per week krijgt, dus als u er geen zin of geen tijd voor heeft is dat echt geen probleem, maar ik wilde het toch geprobeerd hebben ;-)

Groeten uit Zwolle,

Pieter Gerritsen

16:15 Rob Roordink heeft het volgende bericht verzonden om 16:16

Stel je vragen maar. Groeten, Rob Roordink

16:16

Pieter Gerritsen heeft de volgende berichten verzonden om 16:29

Wow, dat is snel! Dankjewel! Ik zal mijn les even kort schetsen, heb even tijd nodig

Ik neem sinds 16 januari 5 klassen over van een docente die ziek is en met zwangerschapsverlof zal gaan. De leerlingen hebben 1 a 2 maanden geen les gehad en krijgen nu 2 uur per week Frans in plaats van 3 omdat ze een tekort aan docenten hebben. De eerste les heb ik met alle klassen aan 'voorstellen' besteed; 45 minuten. Ik heb uitgebreid verteld wie ik was, waar ik vandaan kom, wat mijn hobby's zijn etc.

De tweede les zijn we met een kleine opdracht aan de slag gegaan. Met een klas heb ik vanaf begin af aan een beetje moeite gehad omdat hij erg druk is. Vandaag hebben ze me heel erg op de proef gesteld. Wat er gebeurd is het volgende: Ik verwelkom iedereen bij de deur (de planning staat op het bord) en iedereen gaat (soms moet ik het vragen) zitten. Het duurt vaak lang voordat het stil is. En als het stil is en ik wil beginnen, begint het na niet al te lang rumoerig te worden. Het gaat dan niet om één specifieke leerling, maar het gebeurt "ergens achterin". Soms wacht ik dan, maar ik merk dat dat niet altijd werkt. Ik heb ook met de klas gesproken en gevraagd wat er aan de hand is; dat werkt niet. Het wordt dan weliswaar helemaal stil, maar daarna wordt het weer langzaam drukker.

Het probleem is hoofdzakelijk dat leerlingen zich omdraaien en gaan kletsen. En als ik ze dan aanspreek, dan doen ze net alsof ze me niet horen. Dan moet ik er dus naartoe lopen en ze aanspreken en dan wordt het weer ergens anders rumoerig. Hoe kan ik er nu voor zorgen dat het niet rumoerig wordt en wat moet ik doen als leerlingen zich omdraaien en niet reageren als ik hun naam noem? (Ik heb leerlingen al eens verplaatst, maar sommige staan dan zo langzaam op en trekken daarbij de aandacht van de hele klas, waardoor dit geen succes is). Ik heb met sommige leerlingen na de les gepraat. Dan beloven ze weliswaar beterschap, maar die komt er niet. Vandaag dacht ik: Oké, die 5 leerlingen die blijven kletsen laat ik in de pauze terug komen en dan halen we de tijd in. Maar: er zijn er maar 3 van de 5 gekomen...

Ik probeer altijd heel rustig te blijven, maar zij merken natuurlijk ook dat ik langzaam geïrriteerd raak als ik daar sta te wachten en het niet rustig wordt en dan vinden ze het nog veel leuker om te kletsen o.O"

Dit probleem had ik in het verleden ook toen ik inviel, niet toen ik een klas vanaf het begin van het schooljaar had, maar ik ben er nog steeds niet achter, wat ik nu moet veranderen. Ik vind het ook heel moeilijk om te beslissen of ik iemand nu straf moet geven of niet De leerlingen zijn tussen de 13 en 15 jaar oud, leerjaar 2

O ja, sommige leerlingen moet ik wel 10 x per les vragen of ze zich willen omdraaien, dat is ook een dingetje. Maar verder was het dat wel zo'n beetje:)

16:29

Rob Roordink heeft het volgende bericht verzonden om 17:17

Beste Pieter,

De leerlingen hebben twee maanden geen les gehad en krijgen nu maar 2 i.p.v. 3 lessen. Dat betekent dat er hard gewerkt moet worden. 't Is jammer dat je een hele les besteedt hebt aan voorstellen. Ik gebruikte daar doorgaans maar 5 à 10 minuten voor en dan hard aan het werk. Het maken van een klasse plattegrond deed ik pas terwijl de leerlingen al aan het werk waren. Ik vertelde ze ook dat als ik ze prevelend aankeek er geen reden was tot zorg, maar dat ik hun namen uit het hoofd aan 't leren was. Tijdens het maken van de klassenplattegrond moesten de leerlingen zwijgen. Dat zwijgen is hier functioneel, anders maak je fouten Je moet je er als leraar voortdurend van bewust zijn dat jij ongewild ook veel non-verbale signalen uitzendt en die waren niet: Ik heb hier de leiding en ook niet we hebben veel tijd verloren en we gaan daarom hard werken. De volgende les zorg je ervoor dat jij weet welk tempo je moet aanhouden om het boek uit te krijgen. De leerlingen zitten op school om te leren en boekenschrijvers weten heel goed wat haalbaar is in een jaar. Leerlingen moeten goed aan het werk zijn. Blijf zelf niet te lang aan het woord. Leg kort en duidelijk uit waar de problemen zitten in de stof en zet ze dan aan het werk.

Bedenk ook hoe jij het in je klas wilt hebben en corrigeer de leerlingen als ze zich niet aan die regels houden. Als je 's morgen bij de deur staat om ze binnen te laten laat je meteen duidelijk merken hoe jij het wilt hebben. Er wordt niet luid gepraat, iedereen gaat meteen zitten. Doe dat bij voorkeur rustig, duidelijk en beslist. Formuleer dat in het begin niet als een vraag, maar als een opdracht. Wat bij jou is misgegaan, dat heb je zelf, denk ik, ook wel in de gaten, dat je niet uitgestraald hebt: Ik heb hier de leiding. Vanaf de eerste seconde van de eerste les heb jij de leiding, maar dat moet je ook laten zien.

Die gebaartjes, waar ik het over heb in de cursus hebben een dubbele functie: ze corrigeren de leerling en ze laten zien dat jij de leiding hebt. Daarom moet je ook vanaf het begin op elke slak zout leggen. Dat heb je nagelaten. Nu doen de leerlingen waar zij zin in hebben. Je moet de leiding terugveroveren. Dat is trouwens niet makkelijk, want die mislukte lessen tasten je zelfvertrouwen aan en juist dat zelfvertrouwen moet uitstralen als je de volgende lessen voor de klas gaat staan. Je moet het echt menen, want de leerlingen herkennen softheid meteen.

Begin de volgende les met: Jullie gedrag gisteren beviel me helemaal niet. Voortaan geldt: Als ik voor de klas ga staan wil ik beginnen met de les. Jullie houden dan meteen op met praten. Tijdens de uitleg praat er maar een, dat ben ik of iemand aan wie ik een beurt heb gegeven. Als iemand er doorheen praat vraag je boos: Wat ik net verteld heb, was dat te moeilijk voor je? Ga meteen aan het werk! Als iemand zich aan het begin niet aan een regel houdt zeg dan duidelijk en beslist: Ga jij naar de gang, tel daar tot 300. Dan ga je zwijgend op je plaats zitten en dan wil ik verder geen last van je hebben. Het is ontzettend belangrijk dat je alles rustig en gedecideerd zegt en het ook echt meent. Dat maakt namelijk het verschil: accepteren je leerlingen je gezag, of doen ze dat niet.

Ik moet nu gaan koken. Je hoort nog van me.

17:17 Pieter Gerritsen heeft het volgende bericht verzonden om 17:49

Hoi Rob, bedankt voor je eerste tips. Ik ben er echt heel blij mee. Ik vind het ontzettend leuk om les te geven, maar ik ben net even in de horizontale houding over gegaan want het was een lange dag. Ik heb zo veel mogelijk geprobeerd om duidelijk te maken, dat er gewerkt moet worden, maar misschien nog niet genoeg. Toen ik een leerling naar de gang stuurde en tot 300 liet tellen (die tip had ik overgenomen), stond hij op en lachte. Dat deden andere leerlingen ook en voor al dat lachen maak het zo vervelend; want dat betekent... 'ik vind dit niet zo vervelend, meneer' of iets in die richting. Ik zal ook iets moeten met die leerlingen die vandaag niet in de pauze terug gekomen zijn, al weet ik nog niet wat. IK heb het gevoel dat hoe duidelijk ik ook vertel dat ze aan het werk moeten, ze dit gewoon negeren en gaan kletsen. En als er meerdere kletsen, dan weet ik niet meer wat ik ertegen kan ondernemen. Waarschijnlijk gaat het dus vóór het kletsen ergens mis. Smakelijk alvast!

17:49 Pieter Gerritsen heeft het volgende bericht verzonden om 18:11

Oja, toen ik zinnen voorlas en de klas vroeg deze na te spreken omdat ik de uitspraak van het Frans met ze wilde oefenen sprak de helft van de klas niet en sommigen spraken de zinnen zo gek mogelijk uit waardoor de rest dit weer heel grappig vond. Dat was ik nog vergeten. Ik kan ze natuurlijk eerst zelfstandig aan het werk zetten, maar dan komt weer de vraag: wat kan ik doen als ik ze aan het werk zet, maar ze dan vervolgens als ik een leerling iets individueel uitleg gezellig gaan kletsen.. Het houdt me echt bezig.

18:11

Rob Roordink heeft het volgende bericht verzonden om 18:39

Er is een conference van Hans Teeuwen uit een van zijn eerste shows, waarin hij vertelt dat hij er op het toneel helemaal tegenaan gaat, maar zijn lichaamstaal vertelt dat hij zich heel ongemakkelijk voelt. Eigenlijk moest iedere a.s leraar die video zien, omdat deze de enorme kracht van de non-verbale communicatie laat zien. Al die stoere woorden vervliegen als ze niet gedragen worden door een overeenkomstige lichaamstaal. (de link naar deze conference van Hans Teeuwen en enkele opmerkingen over het belang van non verbale communicatie vind je bij les 4a.)

Met dat probleem worstelen beginnende leraren ook, want als ze "leidinggevend " praten, maar hun lichaamstaal vertelt, dat ze zich ongemakkelijk voelen, komt vooral die laatste boodschap over. Bij de ervaren leraar met orde stralen zowel de woorden, als de lichaamstaal heel vanzelfsprekend uit, dat hij de baas is dat herkennen leerlingen met enige opluchting, ze hebben liever een leraar met gezag, en ze gehoorzamen hem. Als leerlingen in jouw klas niet doen wat jij zegt, moet jij uitstralen, dat je het niet pikt en dat ze moeten doen wat jij zegt. Je lichaamstaal en je stem mogen niet de boodschap geven, dat ze er niet zoveel vertrouwen in hebben. Je mag wel boos worden, maar wanhopig worden is streng verboden.

18:39

Pieter Gerritsen heeft het volgende bericht verzonden om 18:48

Dat is waar, daar zal ik nog meer op letten. Ik hoorde vandaag in de docentenkamer dat een leerling er bij 4 lessen uitgezet is. Die leerling had ik vandaag ook en ik kon hem achter het behang plakken; hij staat midden in je verhaal op, begint te kletsen, draait zich om, maar toen ik dit hoorde was ik blij dat ik hem niet uit mijn les gestuurd heb. Want eigenlijk vind ik dat ook geen oplossing. 18:48

24 jan. Pieter Gerritsen heeft de volgende berichten verzonden om 11:06

Hoi Rob, toen ik je voorgister schreef, dacht ik... help, hoe overleef ik dit ooit en hoe krijg ik ze nu zover dat ze doen wat ik van ze vraag... ik wist het even niet meer􀀀vandaag heb ik precies gedaan wat u zei. Ik ben in de deuropening gaan staan en wel zo dat er maar een leerling per keer langs me kon. Ik heb ze gezegd rustig te gaan zitten en zo toegesproken zoals ik zei. Daarna heb ik 10 min uitleg gegeven en daarna hadden ze 10 opdrachten waarmee ze aan de slag konden. Ik had twee fantastische lessen. Nu maar hopen dat het zo blijft, maar als ik consequent blijf moet dat lukken. Ik ben echt heel blij dat u me even geschreven heeft, hier had ik meer aan dan 4 jaar lessen didactiek.

Dankjewel!!􀀀

Toegesproken zoals u zei

11:06

Rob Roordink heeft de volgende berichten verzonden om 13:26

Consequent is het sleutelwoord. Je hoeft niet streng te straffen, maar op elke slak zout leggen.

Daarmee geef je voortdurend signalen af, hoe jij wilt dat het toegaat in je klas en dat jij de leiding hebt. Het gaat niet om de strengheid van de straf, maar om de pakkans en als je goed rondkijkt in je klas, kan die pakkans heel hoog zijn. Leerlingen zullen je de komende lessen heus wel blijven uitproberen, maar als jij maar duidelijk blijft uitstralen, dat jij de leiding hebt en hoe je het in je klas wilt hebben zullen ze dat accepteren. Je leerlingen zijn niet je vrienden, zelfs met je 24 jaar ben jij al een oude sok, maar als je een goede sfeer in je klas kunt handhaven, zul je zien, dat je ook als leraar een heel goed relatie met je leerlingen kunt opbouwen, maar je bent en blijft hun leraar en jij hebt de leiding.

Als het goed werkt kun je bij het tabblad 'downloads' de klassenregels downloaden in .doc-formaat en de komende tijd aanpassen aan je eigen situatie. Je moet voor jezelf goed weten hoe je het in jouw klas wilt hebben.