Observatieopdracht

Vraag aan een teamleider van je stageschool of je een les bij mag wonen bij een docent met een heel goede orde. Zo mogelijk een docent van het 'vriendelijke' type en een 'strenge'.

Turf gedurende die les alle signalen van leiderschap bij de betreffende docent. Kijk goed, want bij een goede docent zijn die signalen vaak heel subtiel. Bv. bij het binnenkomen in de klas. De docent heeft zijn leerlingen geleerd hoe hij dat wil hebben. Wat straalt hij uit als de leerlingen binnenkomen?

Signalen die alleen non verbaal zijn en klein.

Signalen die non verbaal zijn, maar explicieter.

Verbale signalen licht van toon.

Verbale signalen, wat zwaarder van toon.

Blijken van waardering/complimenten e.d.

Strafwerk, of verwijdering uit de les.

Analyseer je 'turfwerk'. Welke signalen komen heel frequent voor en welke zijn helemaal/vrijwel afwezig? Welke patronen herken je? Bv. Op elke slak zout leggen, zie je dat hier? Is dat nog nodig?

Een voorbeeld van klassenregels:

(pas die aan je eigen omstandigheden aan)

Gedragsregels voor, tijdens en na de les.

Voor de les:

1. Wacht met binnenkomen, totdat iedere leerling van de voorafgaande klas het lokaal verlaten heeft, of totdat je toestemming hebt gekregen om binnen te komen.

2. Als je naar het toilet moet, ga je tijdens de leswisseling. Je hoeft dat niet te vragen.

3. Kom rustig het lokaal binnen en ga meteen op je plaats zitten. Laat daarbij de tafel op z'n plaats staan.

4. Pak vast de boeken en schriften die je nodig hebt. Voordat de leraar met de les begint mag best nog even rustig met elkaar praten. Maar als de leraar laat merken dat de les begint, houd je meteen op met praten en ben met je aandacht bij de les.

5. De klassenvertegenwoordiger legt aan het begin van de les het klassenboek op het bureau.

Tijdens de les:

1. Het is heel belangrijk dat je goed meedoet met de les, je mening geeft, discussies aandurft, vragen stelt, enz. Houd je bij het spreken in de klas echter aan de volgende regel: Steek je vinger op als je iets wilt zeggen, wacht rustig op je beurt en val niemand in de rede. (Geen van de leraren op school is blind, je hoeft dus niet ´Meneer, meneer´ te roepen. Je vinger opsteken is genoeg.)

2. Bij uitleg, samen nakijken e.d. geldt altijd dat er maar één tegelijk praat. Dat is dan meestal de leraar.

3. Let goed op en verbeter je werk nauwkeurig.

4. Heb je om de een of andere goede reden je werk niet af, of geleerd, dan moet je dat aan het begin van de les even zeggen.

5a. (Regel 5a geldt in klassen waar veel kinderen moeite hebben met de concentratie)

Tijdens zelfstandig werk praten we niet met de buren. Veel leerlingen weten nl niet het verschil tussen samenwerken en kletsen en zorgen daardoor voor een storende hoeveelheid lawaai. Bij knip-, plak- ,of kleurwerk, mag je best eens de benodigde gereedschappen aan een naaste buur vragen. Dit moet fluisterend of met gebaren gebeuren en nooit tijdens uitleg

5b. (Regel 5b geldt in klassen die goed geconcentreerd zelfstandig kunnen werken.) Tijdens het maken van schriftelijke opdrachten mag je zonodig zachtjes overleggen met je buurman. Dat mag alleen als de volumeknop op 1 staat. Het is niet de bedoeling dat je gaat zitten kletsen. Elkaar overhoren kan i.v.m. de geluidsoverlast niet.

6. Agenda's e.d. zijn tijdens de les in je tas. Op tafel liggen alleen de spullen die je voor mijn vak nodig hebt.

7. Sommige bezigheden horen thuis tijdens de pauze op het plein. Je begrijpt zelf wel welke.

8. Tijdens de les wordt niets gegeten of gesnoept. Wie last heeft van z'n keel of iets dergelijks en zo nu en dan iets in de mond wil stoppen, zegt dat aan het begin van de les eventjes.

9. Niet op de tafels en muren schrijven.

10. Je leraar wil liever niet op een vuilstort les geven. Gooi propjes en puntenslijpsel daarom in de bak.

Na de les

1. Schrijf je huiswerk over van het bord.

2. De les is bijna altijd afgelopen als de bel gaat. Blijf tot die tijd op je plaats zitten. Een enkele keer moet er na de bel nog wat geregeld worden. Wacht dan even met opruimen en weggaan tot alles afgewerkt is. Tussen het moment waarop de leraar laat opruimen en het moment dat de bel gaat, mag je best even praten, maar let op: wel rustig!

3. Zet zo nodig je tafel recht. Schuif je stoel aan en raap zo nodig de propjes onder je bank op. Als je het lokaal verlaat hoort het netjes te zijn.

Opmerkingen:

• Veel leerlingen hebben dit zelf al ontdekt: Als je goed meedoet heb je je werk al half geleerd en heb je later thuis minder werk! Bedenk daarom: Huiswerk is heerlijk.......als het af is.

• Als je een repetitie op krijgt voor een dag waarop je al veel huiswerk hebt, mag je natuurlijk best om uitstel vragen. Doe dat dan wel volgens de regels van de goede manieren.

• Als je in de loop van het jaar nieuwe vrienden of vriendinnen krijg mag je best vragen of je van plaats mag wisselen of ruilen. Bij ruilen vraag ik altijd of de andere partij ook wil ruilen. Een héél enkele keer krijgen leerlingen van mij een andere plaats. Als dat gebeurt, is er iets erg mis met hun gedrag in de klas.

• Als er voor het einde van de les huiswerk wordt opgegeven ga je meteen aan het werk en ga je niet tot aan het eind van de les zitten niksen. In z'n algemeenheid geldt dat je in de les met je werk bezig bent. Voor sociale activiteiten heb je aan het begin, of einde van elke les twintig minuten pauze. (Op mijn laatste school was er telkens na twee lesuren een pauze van 20 minuten)

Als je je niet aan de regels houdt, kun je daar straf voor krijgen. Als je meent onrechtvaardig behandeld te zijn, meld je dan aan het eind van de les bij de leraar. Hoe rustiger en correcter je je zaak verdedigt, hoe meer kans heb je dat er goed naar je geluisterd wordt. Begin je onder de les te mopperen, dan neem ik aan dat je een praatjesmaker bent en dat je terecht straf hebt gekregen. Gebruik nooit als excuus: ´Die ander deed het ook.´ Als jij b.v. gaat kletsen als een ander dat ook al doet is dat niet minder storend. Het stoort juist meer!

Strafwerk?

Soms is het nodig strafwerk te geven. Wat is functioneel? Een stuk boek overschrijven? Allerlei werkzaamheden verrichten voor de conciërge? Geef straf liever zelf! Begin klein, enorme hoeveelheden straf als afschrikking helpen niet. Begin klein en misschien met een vleugje humor. Hieronder drie voorbeelden: ( Voor VMBO BBL en KBL misschien iets te moeilijk.)

Mij is het herhaaldelijk en op vriendelijke toon verzocht om op gedempte toon samen te werken en niet luidkeels te kletsen. Desondanks blijf ik vrij hardnekkig in mijn neiging om een overmaat aan geluid te produceren. Ik doe dat ook nog gedurende langere tijd. Om de neiging mijn werk onder de les af te maken en niet te wachten tot ik thuis ben, te versterken moet ik nu gedurende deze les een aantal keren deze stomme zinnen overschrijven.

Als je op school nog boeken gebruikt:

Ik ben al weer de zoveelste die komt vertellen dat hij/zij zijn boek(en) vergeten is. Ik heb het boek helemaal niet vergeten. Ik ben gewoon te lui, te laks, te beroerd , te slordig geweest om even in mijn agenda te kijken bij het inpakken van mijn tas. Nu ben ik niet dom. Ik ben slim genoeg om te begrijpen dat even goed in mijn agenda kijken bij het inpakken van mijn tas minder tijd kost dan het 10 keer overschrijven van dit stomme stukje.

Ik ben jong en ik wil wat! Volgens meneer onder de les voornamelijk kletsen en ronddraaien.

Wat wil meneer nu? Ten eerste wil hij, dat ik zonder zittenblijven mijn diploma haal. Ten tweede wil hij, dat ik tijdens de les de anderen niet zit af te leiden. Hij wil dat die hun diploma ook, zonder zittenblijven, halen. En ten derde wil hij, dat hij in die tijd niet knettergek van mij is geworden. Daarom zijn er regels in de klas over rust, orde, opletten e.d. waar ik mij aan moet houden.

Hij wil ook, dat ik besef dat die regels een goed doel dienen. Meneer heeft al meer dan vijf en twintig jaar onderwijservaring en hij weet: Veel geklets en goede resultaten gaan niet samen! Om mij dat nog eens onder de neus te drukken:

1e Ik zonder zittenblijven een diploma.

2e Mijn klasgenoten zonder zittenblijven een diploma.

3e Meneer niet knettergek van mij.

4e Daarom zijn er regels in de klas.

Ja, daarom moet ik dit allemaal heel netjes en foutloos overschrijven. Hij hoopt en verwacht dan:

1e Dat ik hersens genoeg heb om dit te begrijpen

2e Ook inderdaad onder de les mijn mond houd en oplet

3e Dat dat mond dicht houden wel eens een half uur of meer kan duren. En dat ik daardoor geestelijk absoluut niet in de versukkeling raak. (Mensen van zijn leeftijd moesten dat vroeger allemaal op school en zijn daar heel gezond bij gebleven!)

Nu ik aan het einde bent mag ik na een keer overschrijven stoppen. Als meneer mij dit blad nog eens moet geven, dan moet ik het wel drie keer overschrijven!

p.s. Je moet dit papiertje tegelijk met je strafwerk inleveren